» دستگاه چهار گاه (مقام چهارگاه)
مهمترین و شاخص ترین مقام ایرانی هم به لحاظ علمی و هم به لحاظ حالات خاصی كه دارد و در هیچ جای دنیا مطابق با چنین گامی را نمیتوان پیدا كرد مقام چهار گاه است كه بنوعی هویت و مشخصه آن نماینگر موسیقی ایرانی میباشد. دستگاه چهارگاه نمونه كاملی از تمام حالات و صفات موسیقی ماست. زیرا در آمد و شروع آن مانند ماهور موقر و متین و با شكوه و شاد و خندان است، گوشه زابل چهارگاه و حزن درونی اغلب آوازهای ما را دارد، گوشه مخالف چهارگاه حالتی خاص دارد، پس دستگاه فوق هم شادی میكند و هم مویه و زاری دارد، گاهی مسرور و زمانی محزون است. تكبر و مناعت طبع و وقار و متانت را نجسم میكند و از زندگانی عارفانه و بی تكلف و حالت صبر و بردباری نیز گفتگو مینماید، سپ سبا ناله های دردناك احساسات محبت آمیز و حالتهای آمیخته به عشق را بیان میكند. رویهمرفته میتوان گفت كه چهارگاه مانند انسان كاملی است كه تما خصائص و محسنات ذوق شرقی و احساسات عالیه انسانی را داراست و ذوقش هرگز خاموش نمیشود. بنابراین مقام چهارگاه برای نشان دادن تمام حالات و صفات و كیفیات مناسب است و به همین جهت آن را مهمترین مقام موسیقی ایرانی دانسته اند.